Opvoeden is toch het moeilijkste dat ik in mijn leven onderga en ondergaan heb. In eerste instantie mijn eigen opvoeding die alleen al vanuit mijn standpunt nogal turbulent was, laat staan voor mijn ouders. Maar dat is niets in vergelijking met het geweer van schouder te wisselen en nu aan de ander zijde van zo een conflict te staan. En conflict is geen understatement, zowel vroeger in mijn geval niet als in het geval van mijn kinderen nu. En we zullen maar ineens de olifant in de ruimte benoemen. Ik was vroeger een extreme puber en ik onderga net hetzelfde met één van onze kinderen. Karma is a bitch!
Ik denk dat elke opgroeiende puber zegt dat hij het anders gaat aanpakken als hij zelf een ouder is. Maar opvoeden dat is gewoon geen idee hebben waar je aan begint.
Als je geluk hebt dan weet je al wie jezelf bent en weet je waar je voor staat. Als extra heb je een consequente opvoeding genoten en heb je bepaalde waarden en normen meegenomen waar je op kan terugvallen.
Daarnaast mag je jezelf zéér gelukkig prijzen als je daarbij ook nog eens een partner hebt waar je een sterke relatie mee hebt.
Waarom zeg ik dat, omdat die twee zaken het eerst zijn die onder druk komen te staan. Je eigen standvastigheid en de veerkracht van je relatie.
Het idee
Ik schrijf dit hier bekeken vanuit mijn eigen situatie waar we twee felle dochters hebben die reeds een enorme drang naar vrijheid, zelfexpressie en zelfbeschikking hebben op redelijk jonge leeftijd. Daarbij nog eens een stevige dosis puberhormonen en er is een redelijk explosieve mix in de maak. Niet te vergeten dat wij als ouders ook niet de meest rustige mensen zijn.
Ook hier een goeie explosieve mix aanwezig.
Bij andere gezinnen kan dit helemaal anders zijn en zéér gemoedelijk aan toe gaan.
Dat zie en hoor ik ook, maar beleef het anders hier thuis.
Eén van de basisregels in mijn relatie met Liene is dat wij niets onuitgesproken laten en zeker niet iets opkroppen. Voelen – denken – bespreken, dat is ons credo! Dat heeft in het begin van onze relatie wel wat voeten in de aarde gehad maar het is een automatisme geworden.
Eentje die werkt voor ons!
Na 15 jaar relatie hebben wij weinig tot geen onderliggende issues, toch niet structureel.
Kortstondige irritaties wel ja, maar dat heeft iedereen, gelukkig! En zo benaderen wij onze kinderen ook, open, direct en vooral niet conflict vermijdend.
Later gaan ze toch moeten leren om met conflicten om te gaan.
Wij zijn een explosief allegaartje bijeen en wij zijn intens. Gevoelens lopen hier thuis vrij rond en worden ook gestimuleerd en getolereerd: zowel de positieve en de negatieve. Iedereen heeft het recht om vrolijk te zijn en iedereen heeft het recht om slechtgezind te zijn. De enige voorwaarde is dat het niet ten koste van de anderen gaat. Hetzelfde met meningen ze mogen geuit worden met respect voor anderen. Ook in zelfexpressie zijn wij tolerant, er mag gekleurd haar zijn, er mag geëxperimenteerd worden met kleding, nagellak, make up, … er is veel ruimte. De enige regel is dat je uiterlijk niet een specifiek gedrag met zich meebrengt, als er een vorm van respectloosheid met de nieuwe stijl meekomt dan worden er terug grenzen getrokken.
Wij willen dat onze kinderen zich gelukkig kunnen ontwikkelen op de manier dat ze dat zelf willen, liefst los van bestaande systemen of structuren of toch niet te afhankelijk.
Op hun eigen tempo en via een natuurlijke ontdekking.
De rede zegeviert
De praktijk is een héél ander gegeven. De eerste barrière die je tegenkomt is jezelf. En dat is wat je maar gradueel begint te beseffen. Opvoeden is in mijn geval eerst aan mezelf werken en jezelf leren wegcijferen in functie van je kind/gezin. Ik die een leven lang heb gevochten om mijn vrijheden en rechten te bekomen en daar ik nogal individualistisch ingesteld ben moet ik stapsgewijs die elementen een voor één afwegen met de nieuwe situatie en kiezen welke je als prioritair behoud en welke ondergeschikt zijn.
En flexibel zijn dat is het enige juiste woord in opvoeding. Dit komende van een iemand die zéér rechtlijnig direct en consequent is, vraagt véél. Maar het is een proces, bij de ene gaat dat al wat sneller als de andere. Ik ben een laatbloeier in alles dus ja trager. Maar eenmaal dat inzicht is gekomen dat kinderen hebben een continue compromis is gaat het allemaal wat gemakkelijker.
Tenslotte, het is de rede die overwint in the end.
Op jezelf en voor je kind.
Er komt een soort modus vivandi, broos maar leefbaar. Je kinderen gaan richting de tien en twaalf, het schip zeilt. Jij bent de kapitein, de matrozen slagen niet aan het muiten: er is eten aan boord, er is goed weer, … de koers lijkt uitgezet!
Ondanks het sterke temperament van de matrozen blijft het fragiele gezag van kracht.
De onrede en chaos
Maar vanuit het niks steekt er een storm op, een storm van chaos, wanorde en insubordinatie. En een storm die zijn bron vindt in hormonen en groeipijnen. Waar er vroeger enkel rede nodig was om logisch zaken te weerleggen is er nu een derde speler in het spel gekomen waar je geen vat op kan hebben.
Discussiëren met je kinderen is als een bom blind ontmantelen. Je knipt het juiste draadje door en je komt er vanaf met de schrik of je raakt de verkeerde draad en de boel ontploft in je gezicht.
Dat is hier bij ons thuis tot ongekende hoogte geëscaleerd. Ik ga hier niet in details treden maar de voorbije twee jaar waren ondragelijk. We zijn er door in het rood gegaan als gezin én als koppel. Maar gelukkig met een open, eerlijk en directe communicatie konden wij als koppel stand houden. Het was ook de eerste keer dat ons stevig geluk als koppel zo onder druk kwam te staan. Onder externe druk weliswaar. Onze vroege ochtendsessies met koffie bij een kaars of de opkomende zon al wandelend zijn plat geredeneerd, beredeneerd, gewikt en gewogen, beklaagd, gehuild en gelachen of stilzwijgend geleden …
En zonder een concrete oplossing te vinden zijn we maar tot één inzicht gekomen.
Net als een storm op zee moet je hopen dat je het overleefd. Maar wijzigen van een koers kan de impact verzachten. En de nieuwe koers die we varen is er een van begeleiden zonder te hard te willen sturen en vooral weer werken aan jezelf. Je eigen dominante karakter onderdrukken en meer ondergaan en het niet persoonlijk pakken. Dat is zoals zeeziek een bord spaghetti eten. Met veel karakter en wilskracht lukt dat.
Enkel, net zoals op een schip moet er respect voor discipline en structuur zijn. Zonder die handvesten is het schip gedoemd te stranden en dat weiger ik te laten gebeuren.
Beleefdheid en respect, daar hameren we op, hard!
De rest bekijken we golf per golf en windvlaag per keer,
En oh ja, niet persoonlijk pakken, dat is zo moeilijk!
En soms kijken we vanuit ons gehavend schip naar de bootjes rond ons, die schijnbaar plezierbootjes zijn of avontuurlijke vrolijke bootjes. Ik gun het hun en hoop niet dat ze niet in het oog van de orkaan zitten of een traag zinkend schip hebben…
Ik hou me ook sterk dat wij ervaren, sterke en doorwinterde matrozen gaan afzetten op de kade als ze 18 zijn… geen groentjes in een ceremonieel matrozenpak. Maar halve piraten, dan wel met het juiste innerlijk kompas.
To be continued….
